Reisverslag Liquoristen in spé naar Schotland
- Tekst artikel :
Glasgow en omgeving stond op het programma en na een voorspoedige vlucht, wel vroeg opstaan, kwam de groep aan in deze tweede stad van Schotland. Minder feeëriek dan Edinburgh maar zeker de moeite waard.
Onze vaste chauffeur Graeme Mitchell stond al klaar voor meteen een eerste bezoek aan een echte Lowland Distillery namelijk Auchentoshan. Amper de snelweg op gedraaid ging daar de eerste ‘dram’ door de bus. We zijn immers met de Liquoristen op pad!
Auchentoshan
Met een vriendelijk zonnetje en hier en daar een wolkje en veel ‘blauw’ kwamen we aan bij Auchentoshan. Auchentoshan is een schoolvoorbeeld van een Lowland malt, de whisky wordt drie keer gestookt. In het still house staan één wash still, één spirit still en in het midden een "intermediate still". In de spirit still gebeurt de derde distillatie tot zelfs 81% alcohol. Er is geen sterkere new spirit in Schotland, dan wat er uit deze pott still loopt. Door het zo hoog afstoken krijgt men een heel zuiver product dat geliefd is voor het maken van de blended whisky's. Voor de rijping gebruikt men refill, bourbon- en sherryvaten. Vier washbacks zijn van larikshout en twee zijn gemaakt van roestvrij staal. Het water komt uit een meer dat in de Highlands is gelegen, Loch Katrine geheten en het koelwater is regenwater, dat wordt opgevangen in een reservoir bij de distilleerderij. In 1987 werd Auchentoshan door Morrison Bowmore Distillers Ltd. overgenomen. De malt wordt voor zo'n 90% verkocht voor de blended whisky's. De overige 10% wordt door Achentoshan zelf als malt whisky op de markt gebracht.
Na een uitvoerige rondleiding stonden de nodige ‘drams’ klaar om aan een uitvoerige kwaliteitskeuring door ons te worden onderworpen…
Clydeside Distillery
Vanuit Auchentoshan is het een kleine ‘sprong’ naar de andere Lowland Distillery in Glasgow, namelijk De Clydeside Distillery. De Clydeside-distilleerderij kijkt uit over de rivier de Clyde die uitmondt in de zee vanaf de dokken van Glasgow en heeft een prachtig uitzicht op een gebied dat doordrenkt is met whiskygeschiedenis. Het bevindt zich in het oude pomphuis dat ooit het bootverkeer in en uit de dokken regelde door de hydraulische brug bij hun binnenkomst te bedienen. Clydeside-distilleerderij is een nieuwe onderneming van de familie Morrison, een naam die nauw verbonden is met de geschiedenis van Schotse whisky en de plaats van Glasgow daarin. Tim Morrison, de oprichter van Clydeside-distilleerderij en eigenaar van de onafhankelijke bottelaars AD Rattray, is de zoon van Stanley P. Morrison. Stanley was ooit de eigenaar van Bowmore, een grote onafhankelijke bottelaar, en een enorm succesvolle whiskyhandelaar in Glasgow. John Morrison, die verder teruggaat in de stamboom, was degene die verantwoordelijk was voor het bouwen van het pomphuis dat Clydeside in de 19e eeuw naar huis noemt, evenals het Queens Dock zelf.
Glasgow is een stad die cruciaal is voor de geschiedenis en erfenis van whisky. Veel van de schepen en boten waarvan dit pomphuis ooit het verkeer controleerde, zouden beladen zijn met vaten whisky die naar markten in het buitenland gingen. Of lege vaten en andere voorraden naar distilleerderijen langs de kust of naar de eilanden vervoeren.
De Clydeside-distilleerderij is uitgerust met een roestvrijstalen maischketel van 1,5 ton, acht roestvrijstalen . washbacks en een enkele set stills. Het maakt gebruik van een fermentatietijd van 72 uur en een langzaam distillatieproces. Water voor de distilleerderij komt net als dat van Auchentoshan van Loch Katrine. De distilleerderij heeft een productiecapaciteit van 500.000 liter sterke drank per jaar. Hoewel het een Lowlands-distilleerderij is, schuwt Clydeside het niet om wat pittigere tonen aan zijn ‘spirit’ toe te voegen om de handelsgeschiedenis van Glasgow weer te geven.
Vanuit De Clydeside naar ons hotel, midden in het centrum van Glasgow. Een korte rondleiding door de stad brengt ons uiteindelijk bij de Single Malt Whisky Society alwaar ons een fijn diner wordt voorgezet, uiteraard met de nodige ‘dram’… na het diner de stad in en dan is de eerste dag alweer voorbij…
Dag 2
Vandaag vroeg uit de veren want een druk programma; niet minder dan drie distilleerderijen staan er op het programma en na een uitgebreid Schots ontbijt met z’n allen de bus in. Vanuit Glasgow is het niet eens zo heel ver naar de Highlands. Via de A82 naar Dumbarton, langs de plek waar vroeger de Littlemill Distillery stond, en dan doemt al vrij snel de Loch Lomond Distiller op.
Loch Lomond Distillery
De Loch Lomond distilleerderij is gelegen in de plaats Alexandria ten zuiden van het meer Loch Lomond. De distilleerderij ligt exact op de grens van de Highlands en de Lowlands, de malts van Loch Lomond worden toch tot de Highlands berekend. De distilleerderij werd opgericht in 1965 door Barton Distilling ltd., vroeger gebruikte men de gebouwen voor de fabricage van katoen. Na een sluiting van één jaar, werd de distilleerderij in 1987 weer heropend en men bouwde in 1993 naast de moutdistilleerderij een graandistilleerderij. Men maakt er nu in één distilleerderij graanalcohol en ook een zevental moutwhisky's. Voor de productie van malt gebruikt men bij Loch Lomond twee wash stills en twee spirit stills, die met stoom worden verhit. Deze zogenaamde speciale Lomond Stills lijken van onderen op een gewone pott still, maar daar staat niet de overbekende zwanenhals op maar een platenkolom met horizontale platen binnenin.
Je kan dit vergelijken met de Coffee of patent still, maar het verschil met Loch Lomond is, dat deze hier niet continu werken. Het voordeel van deze stills is, dat er op verschillende manieren gestookt kan worden en men zodoende zeven verschillende malts op de markt kan brengen. In de malt distilleerderij staan acht washbacks van staal en de malt rijpt vooral op bourbon- en refill vaten. Het water pompt men uit ondergrondse waterreservoirs. Door de grondlagen is dit water in de loop der jaren gezuiverd en prima geschikt voor de bereiding van maltwhisky ook voor het koelwater wordt dit water gebruikt. Men ontvangt bij de Loch Lomond distilleerderij geen bezoekers maar wij kwamen uiteraard wel binnen en kregen van Alan Reid een meer dan uitvoerige rondleiding. Vooral het bezoek aan de eigen ‘cooperage’ was machtig interessant!
Glenturret
Vol van alle indrukken stappen we terug de bus en maken ons op voor een wat langere rit van anderhalf uur verder de Highlands in naar Glenturret Distillery. Dar nuttigen we allereerst de lunch en vervolgens worden we door Stuart rondgeleid. The Glenturret, opgericht in 1763, is de oudste werkende distilleerderij van Schotland. Het is een prachtige boetiekstokerij, gelegen naast de rivier de Turret op 3,2 kilometer afstand van het dorp Crieff aan de rand van de Schotse Hooglanden. Het restaurant heet onlangs haar tweede Michelin ster mogen ontvangen, werkelijk uniek!
Strathearn
Vlakbij Perth, in het plaatsje Methven, is in een oude boerderij Strathearn Distillery gevestigd. Deze micro-distillery is opgericht in 2013 door David Lang en Tony Reeman Clark. Verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken is Angela Brown en tijdens ons bezoek was ook Lucie Stroesser, International Sales Manager aanwezig.
Strathearn is klein, erg klein. De productiecapaciteit van Strathearn is vier octaves (kleine vaatjes van 50 liter) per week en de ruimte beslaat een wat grote woonkamer. Wat een verschil met Loch Lomond en geweldig om mee te maken. We passen met de groep nog maar net in de distilleerderij. Supergaaf!
Terwijl de regen zachtjes op ons neervalt, het is immers Schotland, vervolgen we onze reis naar de eindbestemming voor deze dag; Murraypark Hotel in Crieff. Echt een typisch Schots hotel, heerlijk landelijk en met een goed diner.
Dag 3
Lindores Abbey Distillery
Vanuit het hotel naar Lindores, terug de Lowlands in…
Lindores Abbey is de ruïne van een benedictijnenabdij uit de twaalfde eeuw. Willem I van Schotland schonk in de twaalfde eeuw het land waarop de abdij later gebouwd werd, aan zijn broer David, graaf van Huntingdon. Volgens een overlevering uit de vijftiende eeuw stichtte David de abdij als dank voor God, omdat hij een storm overleefde op zee bij zijn terugkomst uit het Heilige Land. De abdij had veel aanzien, was zeer rijk en had veel gezag over het omliggend gebied. In 1543 en 1559 werd de abdij tijdens de Reformatie geplunderd. In 1559 werden de plunderaars geleid door John Knox. Onder zijn leiding werden de boeken van de abdij verbrand. De oudste vermelding over het produceren van whisky in Schotland, betreft een tekst uit 1494, waarin een monnik van Lindores Abbey goederen bestelt om whisky te produceren voor Jacobus IV van Schotland. Tijdens de rondleiding krijgen we meer van dit soort anekdotes te horen en dat maakt het bezoek aan Lindores erg waardevol.
Falkirk Wheel & Kelpies
En omdat het tijdens zo’n drie daagse niet alleen maar whisky is wat de klok slaat, ook wat diversiteit namelijk twee bijzondere ‘hotspots’ op weg naar het vliegveld van Edinburg. Allereerst het Falkirk Wheel wat een scheepslift is die het Forth and Clyde Canal verbindt met het Union Canal. De lift brengt boten 24 meter omhoog. Tot de jaren 30 gebeurde dat nog met 11 sluizen. Omdat het roteert is het een heel ingenieus apparaat geworden. Het wiel zelf roteert natuurlijk maar ook de twee bakken waar de bootjes in liggen roteren mee zodat de bak natuurlijk niet leeg kiepert. De hele operatie neemt zo’n 10 minuten in beslag. Vier minuten om de bootje in de sluis te laten varen en zes minuten om het wiel te laten draaien.
Vanuit de parkeerplaats van het Falkirk Wheel is het een klein stukje naar de volgende korte stop; de Kelpies. Volgens de legendes is een kelpie een watergeest die leeft in de buurt van meren, zeeën en moerassen. Het verhaal gaat dat een kelpie de gedaante aanneemt van een sterk paard en vervolgens lokken ze mensen het diepe water in om ze daar te verslinden. Gelukkig zijn het slechts verhalen! Wat zeker geen verhaal is, zijn de twee dertig meter hoge paardensculpturen, oftewel de Kelpies. De Kelpies zijn gebouwd in 2013 door kunstenaar Andy Scott. Zij verwijzen naar de legende maar ook naar de paarden die werden gebruikt voor de trekschuiten langs het kanaal van Edinburg naar Glasgow.
En dan komt daar het moment dat we toch echt naar huis gaan, naar Edinburgh Airport. Inchecken, nog wat eten en naar de gate. Vanuit de gate weer terug naar de pub op het vliegveld want veel vluchten hebben vertraging vanwege het slechte weer boven Amsterdam. Ook onze vlucht heeft een uur vertraging maar als we dan uiteindelijk aankomen in Amsterdam, kunnen we terugkijken op een geweldige reis!
